Interview met Dolf Jansen

Dolf mailt. Hij zit er klaar voor. Ik ga snel naar Teams waar we direct van start gaan. Later begrijp ik waarom. Het thema van Dolf’s nog te ontwikkelen lezing, die hij zal ‘try outen’ op Het Grootste Kennisfestival is ‘tijd’. En m’n eerste les heb ik snel te pakken. Als je snel afrondt wat je moet doen, houd je tijd over voor andere dingen. Aan de slag dus!

‘Ik heb een heel druk najaar achter de rug en had vorige week vijf dagen vrij, nu is het spel weer op de wagen.’ Ik merk op dat Dolf in de oudejaarsconference, die trouwens integraal op YouTube te bekijken is, vertelde tijd genoeg te hebben, omdat hij zou stoppen bij radio 1. ‘Haha, dat was echt een grapje, maar het is wel waar dat de column bij de Nieuws-bv op Radio 1 gestopt is. Maar zo gaat dat bij columns, daar zit een bepaalde mate van roulatie in. Dus 3 van de 5 columnisten zijn nu vervangen. Helemaal prima, maar wel jammer omdat het actueel was. Mijn andere columns zijn meer thematisch. Zoals 1x per maand bij Vroege Vogels en elke zaterdag in Dagblad Trouw.  Dus ik ben nog wel aan het kijken. Waar ik wat actueels kan doen, want er is veel onrust overal. Het is voor mij leuk om te schrijven en ik vind het fijn om me uit te spreken. En door elke week 2 of 3 columns te schrijven, denk je continu na. Dat leidt weer tot nieuwe gedachtes, ideetjes… Net als het onderwerp waar wij het in dit interview over hebben. Dat is voor mij ook wat anders dan ik normaal doe. En hoewel er altijd wel comedy in zal zitten, is dit heel wat anders. En dat vind ik wel spannend, net als toen ik met een band ging optreden.’

Hoe ben je er zo op gekomen om ook een inhoudelijke lezing te gaan ontwikkelen?

‘Er zijn twee dingen die spelen. Ik ben performer en Jitske (Kramer, Dolf’s partner) staat natuurlijk al heel lang als spreker op het podium. Je praat erover en dan beïnvloed je elkaar. En zo kom ik op dingen, die ik anders niet bedacht zou hebben. En leuk dat er op die manier bij haar ook een beetje grappen insluipen. Ik spreek nu al vaak voor bedrijven op congressen. Dat vind ik een interessante vorm, omdat ik me dan bijvoorbeeld moet verdiepen in klimaatbeleid in algemene zin, maar soms ook de diepte in moet als het over warmtepompen gaat. Terwijl het de andere keer over zorg of onderwijs gaat. Maar dan word ik dus gevraagd om 30 à 40 minuten comedy te verzorgen. Vaak als afsluiting. Leuk, dan ben ik op tijd en luister ik en merk dat de dingen die ik terplekke verzin om te gebruiken in mijn verhaal het beste aanslaan. Dat doe ik dus al, maar nu wil ik als inhoudelijk spreker het podium op. Rondom 1 thema, dat breed genoeg is om van alles aan te raken.’

Het thema van jouw lezing wordt ‘tijd’. Kun je daar iets over zeggen?

‘Ja, sinds ik er over nadenk, voel ik dat er heel veel aan vast zit. En ben ik benieuwd hoe dat gaat werken, als ik vanuit een thema ga schrijven in plaats van dat het comedy moet worden. Het onderwerp raakt aan drie dingen die mijn (werkende) leven mede bepaald hebben: theater, radio/tv en hardlopen. Het thema is zoals gezegd ‘tijd’. Een heel ruim thema, dat van alles betekent. Als mensen mij kennen is snelheid altijd 1 van de basisdingen die ze bij mij noemen. En dat is niet gek. Ik praat redelijk snel. Ik denk redelijk snel. Ik ben sterk in het omgaan met van alles wat er gebeurt in een podiumsituatie. Om snel te reageren. En mensen weten dat ik hardloop en dat ik vroeger best snel was. Voor iemand die verder geen sporttalent heeft is dat bijzonder. Daar wil ik het over hebben, maar ook als je qua werk kijkt naar hoeveel ik doe. Dat kan alleen maar als je je tijd goed gebruikt. Ik heb allerlei methodes om dit leven aan te kunnen zonder stress. Ik heb in die 35 jaar ‘carrière’ twee momenten gehad dat dacht dat het even te veel werd. Ik moest toen van wat dingen af en dat was precies op tijd om een ‘burn out’ voor te zijn. Dat wil ik delen. Hoe ik dat deed en doe. En ik hoop dat mensen daar wat aan hebben.’

Wat leuk. Ik denk wel dat de grap erin blijft zitten?

‘Ja, voor mij is de lol tweeledig. Natuurlijk zit er altijd comedy in. Zo kennen mensen mij ook. Normaal doe ik comedy waarbij geldt elke inhoud is meegenomen. Nu wordt het andersom. Als je kijkt naar spijkers met koppen. Dat is theater, comedy en radio in één. Dat doe ik al 34 jaar, je gelooft het niet. Maar dat past perfect bij me. Want het is heel veel in 2 uur, maar er is wel tijd om te lachen. Naast de inhoud en het betrekken van publiek. Die combi moet het zijn. En als je kijkt naar mijn hardlopen. Dat heeft met fysiek te maken maar ook met mentaal. Maar dus ook met tijd. Want je gaat een uurtje lopen. Of je wil juist een record lopen. Of wat dan ook. Het gaat altijd om tijd. Ikzelf loop altijd zonder stopwatch. Maar weet wel wat ik ongeveer van plan ben. En dan vind ik het leuk om achteraf te kijken of dat een beetje uitgekomen is.’

En de inhoud? Hoe zie je dat?

‘Ik ga het nog maken, maar het gaat over hoe ik naar tijd kijk. Waar besteed je je tijd aan? Daar zit voor mij wat in. Vaak zeggen mensen tegen mij na een bijeenkomst of een lezing ‘je was heel snel weg’. Klopt. Want ik heb gedaan wat ik moest doen. Dan zit ik daarna soms wel 2 uur in de trein, die helemaal vrij zijn. Dus door me te haasten houd ik tijd over. Ik schreef laatst iets op dat ik ergens las. Een quote van John Morijn, een hoogleraar uit Groningen. Hij zei ‘haast je als je tijd hebt, dan heb je tijd als je haast hebt’. Prachtig. Wachttijd is ook zoiets. Ik ben heel slecht in wachten. Maar als je in die tijd iets anders gaat doen, is het ineens geen wachten meer. Dan is het prima. Wat ik ook mooi vind is ‘neem je tijd’. Daarmee zeg je eigenlijk ‘doe maar rustig aan, je hoeft je niet te haasten’. Maar neem je tijd wil ook zeggen ‘je hebt die tijd in je leven. Zorg dat je die ook echt gebruikt’. Daar ben ik heel erg van, je tijd nemen. Dat doe ik graag. Zoals Herman Finkers al zei ‘kalm aan en rap een beetje’. Het is toch geweldig als ik mensen daar iets van mee kan geven.’

Er zijn natuurlijk best veel boeken geschreven over timemanagement en tijd in het algemeen. Raak je die theorieën zoals ‘getting things done’ bijvoorbeeld ook aan?

‘Tijd is een thema waar we continu mee te maken hebben. Leuk als ik dingen, zoals jij noemt, in de markt tegenkom. Die neem ik dan wel mee. Maar ik denk dat ik in veel van die boeken ook op elke pagina de satire eruit kan halen. Want er staat vaak veel gelul in natuurlijk. Of het staat vol met open deuren. Maar ik weet dat mensen wel gewoon behoefte hebben aan tips, waarmee ze aan de slag kunnen. Dat vind ik wel leuk om te proberen. De 6 tips van Dolf om je werk wel af te krijgen.’

Ga je ook muziek gebruiken in jouw lezing?

‘Bij comedy kan ik altijd de poëtische vorm goed gebruiken. De kans is groot dat ik daar nu ook wat mee ga doen. Ik werk nu aan een tekst die heet ‘Geen tijd te verliezen’, dus dat gaat goedkomen. En als je in de richting van popmuziek kijkt, is er natuurlijk heel veel over tijd gemaakt. Ik heb een lijst van liedjes gemaakt die aan het thema raken. Echt heel leuk en al heb ik maar 3 of 4 liedjes die tegenstrijdig zijn over tijd, dan is dat een interessant gegeven om te gebruiken. Popmuziek is natuurlijk ook iets dat bij mij past.’

Wanneer ben je tevreden?

‘Als ik echt weet dat ik een uur kan boeien over dit thema en dat mensen er wat van meenemen is het project geslaagd. Kijk. Het gaat niet mis, want het wordt sowieso heel erg leuk. Maar ik wil dat het zo snel mogelijk een goede lezing is. Dat mensen er ook wat mee kunnen. Ik weet zeker dat ik een uur lang een goed verhaal kan vertellen en mensen mee kan nemen, maar ik wil nu een laagje dieper gaan dan ik normaal gesproken doe.’

Fotograaf: Janita Sassen

Neem je tijd wil ook zeggen ‘je hebt die tijd in je leven. Zorg dat je die ook echt gebruikt!’